بسمه تعالی
عقل جمعی 1 - شورا و مشورت از منظر قرآن کریم
شوراهای اسلامی در سطح کشور امیدواری های زیادی را بوجود آورده اند . بی تردید آنچه که به شورا ها هویت می بخشد متولی بودن امور عام المنفعه ای است که خیر جمعی آنها متوجه مردم است و شورا ها از این رهگذر است که می توانند مشروعیت و کارآمدی خود را در افکار عمومی به ثبت برسانند .
اما برای ورود به این بحث مهم بی مناسب نیست که برای یادآوری نیز که شده پشتوانه قرآنی و الهی جایگاه شورا و مشورت را یکبار دیگر مرور نموده وآن را در ردیف تکرارهای بی ملال به حساب آوریم . زیرا نگاهی به جایگاه و منزلت شورا در قرآن و استخراج منشور اخلاقی و عملی آن و در نظر داشتن آثار و پیامدهای زمینی و اجتماعی شورا می تواند فاصله بوجود آمده بین نظر و عمل را بخوبی نمایان ساخته و برای همه کارگزاران نظام شورایی ، شوراها ، شهرداری ها و دهیاری ها درس آموز و هشداردهنده باشد.
برای نیل به این مقصود توجه شمارا به آیه 37 سوره شورا که در آن خداوند متعال اشاره ای مستقیم به شورا و مشورت می فرماید جلب می نمایم:
(( والذین استجابوا لربهم و اقاموالصلوه و امرهم شورا بینهم و مما رزقنهم ینفقون ))
و آنانکه امر خدارا اجابت و اطاعت کردند و نماز بپاداشتند و کارشان را به مشورت یکدیگر انجام دهند و از آنچه روزی آنها کردیم به فقیران انفاق می کنند.
با توجه به آیه مذکور و دیگر آیات بیان شده پیرامون موضوع فوق و درراستای شناخت منشور اخلاقی شورائیان خداوند صفاتی را برای مومنین می شمارد و نشانه های ایمان و توکل رابرای ایشان در قرآن کریم روشن می سازد. که در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود:
1) اجتناب از گناهان کبیره .
2) پرهیز از فواحش .
3) فرو بردن خشم هنگام غضب .
4) استجابت پروردگار .
5) توجه به نماز .
6) مشورت دائمی در کارها .
7) انفاق .
8) نصرت و یاری دیگران .
در واقع مشورت کردن در قرآن یکی از صفات مومنین است که در کنار سایر صفات حسنه دیگر مطرح می شودو این امر می تواند سایه سنگین مسئولیت امر شورا را بهتر نمایان سازد زیرا مومنین اهل رشد هستند ودر بدست آوردن و استخراج رای صحیح ، دقت به عمل می آورند و به این منظور به صاحبان عقل مراجعه می کنند و مقید به مشورت هستند و این کار رویه دائمی آنهاست و نه موقتی ... . مشورت در بین خود و کارها صفتی است که در کنار صفات دیگری چون اجتناب از گناه کبیره ، پرهیزاز فواحش ، عفو به هنگام غضب ، استجابت پروردگار ، برپاداشتن نماز ، انفاق مال و علم و تجربه ، نصرت دیگران و عفو و اصلاح آمده است ، و می بایست یک مومن و یک مشیر همانند یک شجره طیبه به همه آنها مزین شود.
در نتیجه به راحتی می توان دریافت نمود که منشور اخلاقی شورائیان منطبق بر مومنانی است که قرآن صفات حسنه آنها را بر می شمارد.
مجید باقری 91/01/15
ادامه مطلب